BĘDZIE REMONT POMNIKA

Z arch. błażowskiej biblioteki.

Towarzystwo Miłośników Ziemi Błażowskiej informuje społeczność lokalną, iż w związku z podpisaną z Zarządem Województwa Podkarpackiego umową o przyznaniu pomocy Nr 02186-6935-UM 0913293/22 pn. „Remont połączony z modernizacją pomnika poświęconego pamięci partyzantów Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich wraz z jego bezpośrednim otoczeniem” w najbliższym czasie rozpocznie się właśnie remont tego pomnika.

Stan techniczny pomnika poświęconego pamięci żołnierzy Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich pozostawia wiele do życzenia i wymaga poprawy. W ramach planowanego przedsięwzięcia przeprowadzony zostanie jego gruntowny remont  połączony z modernizacją i upiększeniem przyległej infrastruktury i jej wzbogacenie o nowe elementy.

Pomnik odsłonięty w 1966 r. zlokalizowany jest w centrum Błażowej, tuż przy drodze powiatowej 1422R biegnącej przez miasto. W niedalekim sąsiedztwie miejsca pamięci, będącego przedmiotem zainteresowania, znajduje się Zespół Szkół w Błażowej oraz bloki mieszkalne i przestrzeń handlowo-usługowa. Odnowiony pomnik i zmodernizowana przestrzeń dookoła zainteresuje mieszkańców i turystów historią miasta i regionu i przyczyni się to do podkreślenia roli tego miejsca w podtrzymywaniu i rozpowszechnianiu wiedzy na temat dziejów regionu i roli lokalnych bohaterów. Miejsce to możemy określić mianem depozytariusza przeszłości, który sprawia, iż w obszarze błażowskiej kultury funkcjonuje reguła orzekająca o tym, że przeszłość dana jest nam nie tylko w relacjach bezpośrednich świadków zdarzeń, lecz także pośrednio- poprzez znaki i symbole. Praktyki związane z otaczaniem szacunkiem miejsc pamięci stają się formą dochowania wierności przodkom i ocalenia cennych dla potomnych wartości, idei i wzorów zachowań. Pomnik z racji swego usytuowania w pobliżu szkół i przedszkoli służył będzie jako narzędzie edukacji historycznej i patriotycznej, źródło wiedzy.

Modernizacja ta przyczyni się także do przywrócenia ładu i atrakcyjności trwałego upamiętnienia  które wkomponowane jest w przestrzeń publiczną Błażowej. Nada temu miejscu zupełnie nową funkcję - rekreacyjno - wypoczynkową, będzie miejscem odpoczynku i refleksji, podnosząc tym samym wartość substancji miejskiej. Zastosowane rozwiązania architektoniczne, tzn. brak barier pionowych i poziomych mają na celu ułatwienie dostępu z korzystania osobom z niepełnosprawnością ruchową.

Celem projektu jest aktywizacja i integracja społeczności lokalnej. Inwestycja służyć będzie mieszkańcom miasta i gminy oraz podniesie jego walory turystyczne jak każda zadbana i mądrze urządzona ogólnodostępna przestrzeń o niekomercyjnym charakterze.

Małgorzata Kutrzeba

POWSTAJE NOWY FILM DOKUMENTALNY O KS. MICHALE PILIPCU

Redaktor TVP Tadeusz Płużański przygotowuje nowy film dokumentalny w ramach cyklu Księża Wolności, gdzie każdy odcinek opowiada losy jednego bohatera. W trakcie realizacji ekipa filmowa współpracuje z historykami i pracownikami IPN. Powstałe do tej pory odcinki poświęcone były kapłanom z okresu stalinizmu oraz „Solidarności”. Zrealizowane do tej pory odcinki opowiadają losy m. in. ks. Jana Zieja, ks. Franciszka Blachnickiego, ks. Jerzego Popiełuszki, ks. Stefana Niedzielaka, ks. Sylwestra Zycha, czy ks. Stanisława Suchowolca i wielu innych.

Bohaterem kolejnego z odcinków cyklu będzie ks. Michał Pilipiec, wikariusz w parafii w Futomie a później w Błażowej, kapelan Obwodu AK Rzeszów, który 4 grudnia 1944 r. został przez UB aresztowany w zakrystii miejscowego kościoła i wywieziony do Rzeszowa z wraz z liczną grupą parafian. Po brutalnym wielodniowym przesłuchaniu został wywieziony z więzienia do lasów w okolicy Głogowa i tam zamordowany wraz z trzema innymi żołnierzami AK. Ciało bohaterskiego księdza spoczywało w lesie aż do 1977 roku, kiedy to ekshumowano jego zwłoki i przeniesiono na cmentarz w Błażowej.

19 stycznia 2023 r. do Błażowej przyjechała ekipa TVP i zrealizowano kilka nagrań w miejscach związanych z życiem młodego kapłana przede wszystkim w Błażowej. Filmowcy byli m. in. w Społecznym Muzeum Ziemi Błażowskiej, gdzie znajduje się ołtarz ks. Michała Pilipca, w kościele parafialnym w Błażowej, gdzie ks. Pilipiec pełnił posługę kapłańską. Ekipa filmowa realizowała nagrania także w Futomie  oraz w lasach koło Głogowa, gdzie znajduje się miejsce kaźni ks. Michała Pilipca, Dominika Sobczyka i innych, którzy zostali tam rozstrzelani. W nagraniach udział brali historycy z Błażowej: dr Małgorzata Kutrzeba i Zdzisław Chlebek, konsultant z IPN Oddział w Rzeszowie dr Mariusz Krzysztofiński, ks. prałat Jacek Rawski i dr Robert Borkowski z Głogowa Młp. oraz Stanisław Kruczek członek Zarządu Województwa Podkarpackiego.

Małgorzata Kutrzeba

 

 

RĘKODZIELNICY I ZAPOMNIANE RZEMIOSŁA W BŁAŻOWEJ

Towarzystwo Miłośników Ziemi Błażowskiej realizowało przedsięwzięcie w ramach programu INICJATYWY LOKALNE NA RZECZ TWORZENIA ARCHIWÓW SPOŁECZNYCH pod patronatem Fundacji Instytut Regionalny z Baligrodu. Miejscem realizacji było Społeczne Muzeum Ziemi Błażowskiej, ponieważ chroni ono dziedzictwo kulturowe regionu dzięki wolontariackiej pracy członków Towarzystwa Miłośników Ziemi Błażowskiej. Mimo wysiłków członków TMZB ciągle wiele zgromadzonych przedmiotów i dokumentów wymaga opisania i zarchiwizowania. Dzięki współpracy z członkami Klubu Seniora „Pogodna Jesień” w Błażowej i rozmowom na temat rzemieślników działających w Błażowej i okolicy mogliśmy poznać rękodzielników, którzy już dziś nie występują, bo ich praca i wytwory ich rąk wyparte zostały przez przemysł i produkcję fabryczną.

Środki pozyskane z FUNDUSZU INICJATYW OBYWATELSKICH NOWEFIO 2021-2030 pozwoliły na utworzenie archiwum społecznego, inicjatywa została przeprowadzona z korzyścią dla lokalnej społeczności. Dawne zdjęcia przedstawiające prace zostały zeskanowane i opisane, podobnie jak dokumenty zgromadzone w muzeum dotyczące rzemieślników i rzemiosła. Wspólnie sporządzono  opisy wszystkich narzędzi i wyrobów rękodzielniczych ich nazw gwarowych oraz nazwę wytwórcy - rzemieślnika. Eksponat zostały sfotografowane, a całość zarchiwizowana na przenośnych nośnikach danych. Trwają prace nad inwentarzem i modernizacją strony Społecznego Muzeum Ziemi Błażowskiej.

W ramach przedsięwzięcia nagrano wspomnienia seniorów na temat rzemieślników z Błażowej i okolicy, które będą sukcesywnie zamieszczane na stronach TMZB. Wspomniane nagrania przekazano bibliotece ZS w Błażowej, aby można je było wykorzystać na lekcji jako źródła wiedzy o zmianach zachodzących w kulturze materialnej i życiu ludzi. Przygotowano i wydano ulotkę o zbiorach Społecznego Muzeum Ziemi Błażowskiej.

Link do pierwszego filmu o Rękodzielnikach z Błażowej i okolicy kliknij tutaj.

„WSPÓLNY ŚPIEW MA MOC” – KONCERT PIEŚNI PATRIOTYCZNYCH W BŁAŻOWEJ

 22 października 2022 r. w sali widowiskowej GOK w Błażowej odbyła się druga edycja wydarzenia

„Wspólny śpiew ma moc”. Pomysłodawcą i organizatorem cyklicznej już imprezy jest Towarzystwo Miłośników Ziemi Błażowskiej, a współorganizatorem GOK w Błażowej. Działanie to służy przypomnieniu pięknych polskich pieśni patriotycznych i niekonwencjonalnemu uczczeniu poprzez wspólny śpiew rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości oraz bohaterów walki o niepodległość w latach I i II wojny.

Nie od dziś wiadomo, że śpiew i muzyka wnoszą w nasze życie wiele dobra. Śpiew nie tylko integruje ludzi, ale też wyzwala pozytywną energię pośród śpiewających, łagodzi obyczaje, ma właściwości odstresowujące. Ponadto pozwala budować mosty międzypokoleniowe.

W tegorocznym koncercie pieśni patriotycznych wystąpili: Dziecięcy Zespół Ludowy „Błażowiaczek”, Klub Seniora „Pogodna Jesień” w Błażowej, Zespół Obrzędowy „Futomianie”, Celowy Związek Gmin „Eko-logiczni”, Zespół Dziewcząt z klasy II LO im. Świętej Jadwigi Królowej w Błażowej, solistki: Aleksandra Kustra, uczennica Szkoły Podstawowej im. Króla Władysława Jagiełły i Anny Jenke w Błażowej oraz Sylwia Chuchla, absolwentka błażowskiej szkoły podstawowej, a obecnie uczennica Zespołu Szkół Gospodarczych w Rzeszowie, Chór Parafialny w Błażowej, który prowadzą Wiesława i Michał Stefanikowie, Orkiestra Dęta GOK w Błażowej pod batutą Artura Hawro i Towarzystwo Miłośników Ziemi Błażowskiej. Akompaniatorem wielu zespołów był nauczyciel muzyki i instruktor GOK – Wojciech Kruczek.

Większość wykonawców wybierała pieśni z I wojny światowej, które mają ponadstuletnią historię, a autorzy ich często są nieznani, jak w przypadku pieśni „Przybyli ułani pod okienko”, zaprezentowanej przez błażowskich seniorów. Najstarszą, bo pochodzącą jeszcze z XIX w. pieśń „Płynie Wisła, płynie” zaśpiewali najmłodsi uczestnicy koncertu członkowie „Błażowiaczka”. Towarzystwo Miłośników Ziemi Błażowskiej zaśpiewało m. in. „Marsz Pierwszej Brygady”, jedną z najpopularniejszych pieśni wojskowych, ulubioną pieśń Józefa Piłsudskiego, uznawaną za hymn legionów. Historia sporu pomiędzy płk Tadeuszem Biernackim a ppłk Andrzejem Hałacińskim o jej autorstwo jest dowodem na to, że sukces ma wielu ojców, bo rozstrzygnięcie dał dopiero oficerski sąd polubowny w 1938 r., który przypisał autorstwo obu zainteresowanym. Jakkolwiek nie brakuje takich, którzy twierdzą, że „Pierwsza Brygada” powstała na kanwie utworu z 1914 r. „Legiony to Termopile”, którego autorem był szeregowiec Julian Hawalewicz. Warto też wspomnieć, że pieśń ta miała spore szanse, by zostać hymnem odrodzonego w 1918 r. państwa polskiego. Najmłodszym zaprezentowanym na scenie utworem była Śpiewka z 1920 roku” napisana przez Jacka Cygana i Krzesimira Dębskiego do filmu „Bitwa Warszawska” Jerzego Hoffmana, którą usłyszeliśmy w wykonaniu Sylwii Chuchli. Włodarze i urzędniczki okolicznych gmin, działający w Celowym Związku Gmin „Eko-logiczni” zaśpiewali pieśń „Polskie kwiaty”. Utwór napisany został w latach 80. XX w. przez s. Magdalenę ze Zgromadzenia Sióstr Nazaretanek (Barbarę Ponichter) w USA. Warto wspomnieć jeszcze o jednej niezwykle wzruszającej i podniosłej pieśni – „Modlitwie obozowej” zaśpiewanej przez Chór Parafialny. Autorem jej jest rzeszowianin Adam Kowalski, legionista, oficer WP, żołnierz kampanii wrześniowej i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.

Po koncercie wszyscy uczestnicy i widzowie zostali ugoszczeni przez członków Towarzystwa Miłośników Ziemi Błażowskiej grillowaną kiełbaską i ciepłą herbatą. Tegoroczne wydarzenie współfinansowane zostało w ramach projektu „Miejsca pamięci znamy i o bohaterach pamiętamy”, współfinansowanego przez samorząd oraz wielu sponsorów o otwartych sercach i kieszeniach, którzy ufundowali upominki dla wykonawców. Oprócz Towarzystwa Miłośników Ziemi Błażowskiej upominki sponsorowali prezes GK w Błażowej – Jadwiga Szermach, radna Rady Miejskiej – Elżbieta Pęcka, radny Rady Miejskiej – Janusz Szpala i burmistrz Błażowej Jerzy Kocój. Impreza mogła się odbyć dzięki zaangażowaniu i pracy członków TMZB oraz obsłudze technicznej pracowników GOK, szczególnie panów Janusza Tłuczka i Kamila Zagórskiego. Dziękujemy wszystkim solistom i zespołom występującym oraz widzom. Do zobaczenia za rok.

 Małgorzata Kutrzeba