Jan Gabriel Grochmalicki urodził się 24 marca 1883 r.
w Błażowej w szanowanej rodzinie organisty. Grochmaliccy byli
organistami w Błażowej, od co najmniej 1805 r., kiedy to organistą był
Michał Grochmalicki. Później byli nimi kolejni potomkowie tego rodu Jan,
Konstanty, Maciej. Mały Jan Grochmalicki zapewne swoją edukację
rozpoczął w szkole ludowej w Błażowej a następnie kontynuował ją w
gimnazjum w Rzeszowie.
OKRES LWOWSKI
W
latach 1902-1906 studiował nauki przyrodnicze na Uniwersytecie Lwowskim
tam też w roku 1908 uzyskał doktorat filozofii w zakresie zoologii, a w
roku 1914 habilitował się z zoologii i embriologii. Podczas swojej
kariery naukowej zaliczył dwa lata studiów medycznych a w latach
1906-1914 pełnił funkcję asystenta w Katedrze Zoologii u prof. Józefa
Nusbauma-Hilarowicza. W tym samym czasie podjął pracę, jako sekretarz w
Muzeum im. Dzieduszyckich (w latach 1913-1917). Był niezwykle aktywnym i
dał się poznać, jako dobry organizator, uzdolniony redaktor wielu
wydawnictw, które redagował, czym zaskarbił sobie uznanie i zaufanie u
Tadeusza i Pawła Dzieduszyckich.
OKRES POZNAŃSKI
Po
odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. i włączeniu doń
wywalczonej w powstaniu wielkopolskim Wielkopolski powołano do życia z dniem 1 kwietnia 1919 r. w Poznaniu nową uczelnię wyższą Wszechnicę
Piastowską. Jej nazwę oficjalną zmieniono niebawem na Uniwersytet
Poznański. Uczelnia potrzebowała polskiej kadry naukowej, co stworzyło
wielką szansę dla wielu młodych zdolnych naukowców ze starych ośrodków.
Autonomiczna Galicja w przeciwieństwie do zaboru rosyjskiego czy
niemieckiego była świetnym zapleczem kadry naukowej i politycznej
odradzającego się kraju. Ze Lwowa do Poznania przeniósł się Jan Gabriel
Grochmalicki z żoną lwowianką Eleonorą z Witkiewiczów. Uniwersytet
tworzono od podstaw. Na nowej uczelni tworzono wiele nowych kierunków m.
in. planowano powołać katedrę antropologii, a kierownictwo jej
powierzyć prof. Janowi Czekanowskiemu ten jednak nie chciał opuścić
lwowskiej uczelni w związku z tym katedrę objął zoolog Jan Gabriel
Grochmalicki. Młody naukowiec już w 1921 r. został mianowany profesorem
zwyczajnym. Jego szybki awans po ścieżkach kariery naukowej był zasługą
bogatego dorobku naukowego z zakresu malakologii systematyki skorupiaków. Ogłosił
szereg prac z zakresu zoologii eksperymentalnej, fauny wodnej (głównie
skorupiaki), o mięczakach bajkalskich i Świtezi, opisując wiele nowych
gatunków i form, co było efektem własnej pracy badawczej jak i
współpracy z takimi autorytetami naukowymi jak emerytowany już prof.
Benedykt Dybowski.
Prof.
Jan Grochmalicki w latach 1926-1928 pełnił funkcję rektora poznańskiej
uczelni. Dał się poznać, jako uzdolniony organizator. W okresie jego
kadencji oddano do użytku wiele nowych budynków, z powodzeniem zabiegał
też o pozyskanie funduszy na rozwój uczelni. Nad Jeziorem Kierskim pod
Poznaniem zorganizował Stację Hydrobiologiczną, gdzie koncentrowały się
badania faunistyczne i hydrobiologiczne pracowników katedry. Od roku 1929 był członkiem PAU. Zmarł 15 kwietnia 1936 r. w Poznaniu.
dr Małgorzata Kutrzeba
Norbert Kroemeke
Przygotowano w oparciu o strony internetowe i własne materiały.