Projekt "Jak to ze lnem i konopiami dawniej w Błażowej było" jest realizowany w ramach programu Działaj Lokalnie VIII
koordynowanego przez Fundację
Generator Inspiracji; współfinasowany ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności na mocy umowy zawartej z Akademią Rozwoju Filantropii w Polsce i Gminą Błażowa
Warsztaty
poprzedziła ankieta, którą przeprowadziła młodzież wśród starszych
członków swoich rodzin i sąsiadów na temat tkactwa, umiejętności
tkackich i ewentualnej deklaracji uczestnictwa w warsztatach. Niestety
wynik ankiety pokazał, że rzemiosło to jest już całkowicie zapomniane.
Niewiele osób zadeklarowało, że widziało jak się przygotowuje nici lub
tka, a pojedyncze osoby zadeklarowały, że potrafią np. prząść. Tym
zasadniejsza wydaje się realizacja całego projektu. W dwóch warsztatach
uczestniczyła głównie młodzież gimnazjalna z klas pierwszych i drugich,
jeden przeznaczony był dla zainteresowanych członków TMZB i osób
dorosłych spoza TMZB. Wielu dorosłych uczestników pamiętało jeszcze
pojedyncze narzędzia, potrafiło nazwać narzędzia do obróbki lnu. W
trakcie prób wydobywania z łodyg włókien, międlenia czy czesania
opowiadano różne zabawne historie z dzieciństwa z życia. Młodzież miała
problem z rozpoznaniem w nasionach lnu surowca na popularne sezamki czy
posypki do chrupiącego pieczywa, ale chętnie próbowała używać narzędzi.
Każdy uczestnik zajęć mógł własnoręcznie sprawdzić jak wyglądają nasiona lnu i konopi? Jak wyglądają wiotkie i plastyczne są łodygi wyrwanego z korzeniami lnu i wymoczonego w stawie na Wilczaku? Jak zachowują się suche łodygi, a jak mokre, gdy są międlone lub czesane na szczotkach różnej gęstości. Jak wreszcie wyglądają włókna gotowe do przędzenia i jak powstają nici, z których powstaje płótno? Od czego zależy, że płótno jest gęste jak na koszulę lub rzadkie prześwitujące jak na worek?
Generator Inspiracji; współfinasowany ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności na mocy umowy zawartej z Akademią Rozwoju Filantropii w Polsce i Gminą Błażowa
W
ramach realizowanego przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Błażowskiej
przedsięwzięcia odbyły się trzy warsztaty, których celem było
przybliżenie procesu powstawania płótna na drodze od ziarna po tkaninę.
Odbyły się one 30 września oraz 7 października 2014 r. w Prywatnym
Muzeum Augustyna Rybki „Potoki”
Każdy uczestnik zajęć mógł własnoręcznie sprawdzić jak wyglądają nasiona lnu i konopi? Jak wyglądają wiotkie i plastyczne są łodygi wyrwanego z korzeniami lnu i wymoczonego w stawie na Wilczaku? Jak zachowują się suche łodygi, a jak mokre, gdy są międlone lub czesane na szczotkach różnej gęstości. Jak wreszcie wyglądają włókna gotowe do przędzenia i jak powstają nici, z których powstaje płótno? Od czego zależy, że płótno jest gęste jak na koszulę lub rzadkie prześwitujące jak na worek?
Oczywiście
półtoragodzinne warsztaty nie były wstanie nauczyć ani młodzieży ani
nas dorosłych rzemiosła tkackiego, ale mam nadzieję, że uzmysłowiły
wszystkim jak pracochłonnym i potrzebującym niesamowitej wyobraźni
rzemiosłem było tkactwo. O ile trudniej jest z włókien zrobić wprawnymi
palcami nić niż włączyć komputer. Jak bajecznie łatwe jest obsługiwanie
programu komputerowego w porównaniu z założeniem na wałku krosien
osnowy. Większość narzędzi wykonywana była domowym sposobem; jedynie te
najbardziej skomplikowane zamawiane u rzemieślników. Tkactwo absorbowało
całe rodziny, a wszystkie czynności poczynając od zasiania lnu bądź
konopi po przygotowanie pakuł musiały być w odpowiednim czasie i
starannie wykonane. Len i konopie to rośliny uprawiane od tysięcy lat i
cenione ze względu na włókna, które z nich pozyskiwano, ale także za
olej, który był ważną omastą wsi. Dzisiaj nasiona lnu i olej lniany
cenimy także za jego niezwykłe właściwości lecznicze.
Warsztaty
w dniu 30 września połączone były z zebraniem TMZB, na którym
dyskutowano o trwającym remoncie domu parafialnego, w którym mieści się
Społeczne Muzeum Ziemi Błażowskiej. W pomieszczeniach, które zajmuje
muzeum wymieniono okna. Po zakończonym remoncie członków TMZB czeka
wiele pracy przy porządkowaniu pomieszczenia i częściowym
przeformowaniu ekspozycji. W dyskusji podjęto także temat remontu i
uruchomienia warsztatu tkackiego.
Kolejnym
etapem projektu będą bezpłatne lekcje muzealne w Społecznym Muzeum
Ziemi Błażowskiej, na które już dziś zapraszamy chętne szkoły,
nauczycieli i uczniów. Z ofertą szczegółową trafimy wkrótce do szkół.
Wszystkim uczestnikom warsztatów serdecznie dziękujemy za udział i czas spędzony z nami.